අපේ දෙවන බත කොස්
අපේ පැරණි සිංහලයන් සහ කොස් ගස ඉතා සමීපව බැඳී තිබෙන්නක්. කොටින්ම කොස් ගස වරකදී ‘බත් ගස’ ලෙස හැඳින්වූවේ කට කසනවාට නම් නොවෙයි. ඉතා භයානක දුර්භීක්ෂයන් පැමිණි කාල වලදී හා යුද්ධ වැනි දෑ සිදු වෙමින් පැවතුණු කාල වල කුඹුරු වල වී වපුරා අස්වැන්නක් ලබා නොහැකි තත්ත්වක් උද්ගත වෙද්දී පැරණි සිංහලයාගේ පණ නළ රැක දුන්නේ මේ කොස් ගසයි. එක කොස් ගසකින් පවුල් කීපයකම බඩගින්න නිවාලිය හැකියි. පැහෙන්නට පෙර ගැට කාලයේදී ප්‍රණීත ව්‍යංජනයක් ලෙස කටට සැරට රස බැලිය හැකි පොළොස් ද, පැසුණු පසු බත් සේම බඩගින්න නිවන කොස් ද, ඉදුණු පසු අතුරුපසට රසම රස වැල හෝ වරකා ලබා දෙන මේ ගස එතැනින් නොනැවතී කළු පොල් මාළු සෑදීමට කොස් ඇටද ලබා දෙන්නේ; එකම ප්‍රභවයකින් ප්‍රධාන ආහාරයද, ව්‍යංජන දෙකක්ද අතුරු පසද ලබාදෙන කප් රුකක් බවට පත් වෙමින්.
• කොස් මදුළු වල සෞඛ්‍යමය ගුණ
කොස් මදුලු අනුභව කරන්නන්ට ඒත් සමඟ සෞඛ්‍යමය වාසි රාශියක් ලැබෙනවා. කොස් මදුලු ඉතා මෙලෙක් නිසා ඉතා පහසුවෙන් දිරවනවා. මෙහි වැඩි වශයෙන් සරල සීනි වර්ග ඇති නිසා පහසුවෙන් ශරීරයට අවශෝෂණය වී වැය වූ ශක්තිය ක්ෂණයකින් නැවත ලබා දෙනවා. ඒ වගේම මෙහි ඇති තන්තු මහා ප්‍රාචීරයේ දී පිළිකා කාරක මැඩලීමේ යාන්ත්‍රණයක නිරත වෙනවා. කොස් මදුළු විටමින් A හා බීටා කැරොටීන, සැන්තීන්, ලුටෙලීන් හා බීටා ක්‍රිප්ටොසැන්තීන් වැනි ෆ්ලේවනොයිඩ වලින් පොහොසත්. මේවා ප්‍රති ඔක්සිකාරක ලෙසද, පෙනීම හා සම්බන්ධවද වැදගත් වන අතර විටමින් A සම සම්බන්ධවද වැදගත් වෙනවා. තව දුරටත් විටමින් A වලින් පොහොසත් පළතුරු/ එළවළු ආහාරයට ගැනීමෙන් පෙනහළු හා මුඛ පිළිකා වැලඳීමේ අවදානමත් අඩු වෙනවා.
කොස් මදුළු ප්‍රති ඔක්සිකාරකයක්ද වන විටමින් C වලින්ද පොහොසත් මේවායින් ග්‍රෑම් 100ක විටමින් C මිලිග්‍රෑම් 13.7 ක් හෙවත් දිනකට නිර්දේශිත ප්‍රමාණයෙන් 23% ක් අන්තර්ගතයි. විටමින් C බහුල ආහාර ගැනීමෙන් ශරීරයට වන ආසාදන වලට ප්‍රතිරෝදයක් ගොඩ නැඟෙන අතර සිරුරට හානිකර මුක්තඛණ්ඩක ද ඉවත් කරනවා. මීට අමතරව කොස් මදුළු විටමින් B සංකීර්ණයෙන්ද පොහොසත්. විශේෂයෙන් මේවා වල විටමින් B6, නියැසින්, රයිබොෆ්ලෙවින් සහ ෆෝලික් අම්ලය සැළකිය යුතු ප්‍රමාණ වලින් අන්තර්ගතයි.
තව දුරටත් සැළකීමේදී කොස් මදුළු පොටෑසියම් වලින් සන්නද්ධයි. පොටෑසියම් හදවතේ ස්පන්දන වේගය හා රුධිර පීඩනය පාලනය කිරීමට සහය වෙන ශරීරයේ තරල වල වැදගත් සංඝටකයක්. මෙහි අඩංගු යකඩ හිමොග්ලොබින් නිෂ්පාදනයේ දී අත්‍යවශ්‍ය ඛණිජ ලවණයක්.
• කොස් ඇට වල යහ ගුණ
කොස් මදුළු වගේම කොස් ඇට ආහාරයට ගැනීමත් ඉතාම ගුණදායකයි. කොස් ඇට ප්‍රෝටීන බහුල ආහාරයක්. එහි අංශුමාත්‍රික ප්‍රමාණ වලින් ඇති ඛණිජ ලවණ නිසා මානසික ආතතිය අඩු කරන අතර සමේ සෞඛ්‍යයත් රැක දෙනවා. කොස් ඇට ආහාරයට එක් කරගැනීමෙන් සමෙහි තෙතමනය ආරක්ෂා වන අතර හිසකෙස් වල ශක්තියත් වැඩි වෙනවා. ඒ වගේම කොස් ඇට වල ඇති යකඩ වල බහුලත්වය නිසා හීමොග්ලොබින් නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය හොඳින් සිදු වීම ට සපයන්නේ හොඳ උදව්වක්. විශේෂයෙන්ම ඔබ ශාක ආහාර මත යැපෙන්නෙක් නම් නිති පතා කොස් ඇට ආහාරයට එක් කර ගැනීමෙන් නීරක්තිය හා රුධිරය සම්බන්ධ අනෙකුත් සංකූලතා ඇති වීමේ අවදානම අවම කරගන්නට පුළුවන්. යකඩ හෘදය හා මොළය සෞඛ්‍යමත්ව තබනවා.
කොස් ඇට වල විටමින් B සංකීර්ණයට අයත් තයමින් හා රයිබොෆ්ලවින් අන්තර්ගත අතර සම, හිසකෙස් සෞඛ්‍යමත්ව පවත්වා ගැනීමට මේවා වැදගත් වේ. රයිබොෆ්ලේවින් වල ප්‍රති ඔක්සිකාරක ගුණද ඇත. කොස් ඇට වල ශරීරයට වැදගත් රසායන ද්‍රව්‍ය කිහිපයක්ම අන්තර්ගත වේ. පොලිෆීනෝල ප්‍රති ඔක්සිකාරක ගුණයෙන් යුතු අතර පිළිකා ඇති කළ හැකි මුක්තඛණ්ඩක විනාශ කරයි. සැපොනින් වල ද පිළිකා නැසීමේ ගුණයක් ඇති අතර. ෆ්ලේවනොයිඩ රුධිර කැටි සෑදීමේ අවදානම අවම කරයි. මේවායේ තන්තු බහුල නිසා මළ බද්ධය සඳහාද ප්‍රෝටීන බහුල නිසා මාංශ පේශි වර්ධනයටද භාවිතා කළ හැකිය.
(අන්තර්ජාලය ඇසුරිනි)
#JackFruit #HealthBenefits
#RVASinhala
